Yazılım mimarisi, bir yazılım sisteminin yapısını, bileşenlerini ve bileşenler arasındaki ilişkileri tanımlar. Doğru mimariyi seçmek, bir yazılım projesinin başarısını doğrudan etkileyebilir. Bu makalede, yaygın olarak kullanılan çeşitli yazılım mimarilerini karşılaştıracağız.
1. Monolitik Mimari
Özellikler:
- Tüm bileşenler tek bir kod tabanında yer alır.
- Uygulama, tek bir dağıtım birimi olarak çalışır.
- Tüm modüller sıkı bir şekilde bağlanmıştır.
Avantajlar:
- Basitlik: Tek bir kod tabanı ve tek bir dağıtım birimi.
- Kolaylık: Küçük ve orta ölçekli uygulamalar için uygun.4
Dezavantajlar:
- Esneklik: Değişiklikler tüm sistemi etkileyebilir.
- Ölçeklenebilirlik: Tek bir birim olarak ölçeklenmesi zordur.
- Bakım: Büyüdükçe karmaşık hale gelir.
2. Mikroservis Mimarisi
Özellikler:
- Uygulama, bağımsız olarak dağıtılabilen küçük servislerden oluşur.
- Her servis, kendi veritabanına sahip olabilir.
- Servisler, hafif iletişim protokolleri (genellikle HTTP/REST) ile iletişim kurar.
Avantajlar:
- Esneklik: Her servis bağımsız olarak geliştirilebilir ve dağıtılabilir.
- Ölçeklenebilirlik: Servisler, ihtiyaca göre bağımsız olarak ölçeklenebilir.
- Bakım: Daha küçük ve yönetilebilir kod tabanları.
Dezavantajlar:
- Karmaşıklık: Mikroservislerin yönetimi ve koordinasyonu zordur.
- Dağıtılmış Sistemler: Servisler arasındaki iletişimde gecikmeler ve hata toleransı yönetimi gerektirir.
3. Katmanlı (Layered) Mimari
Özellikler:
- Uygulama, işlevlerine göre katmanlara ayrılır (örneğin, sunum, iş mantığı, veri erişim).
- Her katman, yalnızca bir alt katman ile etkileşime girer.
Avantajlar:
- Modülerlik: Her katman bağımsız olarak geliştirilip test edilebilir.
- Basitlik: Net katman ayrımı, anlayışı ve yönetimi kolaylaştırır.
Dezavantajlar:
- Performans: Her katman arasında iletişim, performans kaybına yol açabilir.
- Esneklik: Katmanlar arasında sıkı bağlam, değişiklikleri zorlaştırabilir.
4. Event-Driven (Olay Tabanlı) Mimari
Özellikler:
- Uygulama, olaylar ve olay işleyicilerinden oluşur.
- Olaylar, belirli bir durumu tetikleyen mesajlar olarak kabul edilir.
- Olay işleyiciler, bu olaylara yanıt verir.
Avantajlar:
- Gevşek Bağlılık: Bileşenler, olaylar aracılığıyla gevşek şekilde bağlanır.
- Esneklik: Yeni olay işleyiciler kolayca eklenebilir.
Dezavantajlar:
- Karmaşıklık: Olay akışlarını izlemek ve yönetmek zor olabilir.
- Hata Yönetimi: Olaylar arasındaki bağımlılıkların yönetimi zor olabilir.
5. Servis Tabanlı (Service-Oriented) Mimari (SOA)
Özellikler:
- Uygulama, birbirleriyle iletişim kuran servislerden oluşur.
- Servisler, standart iletişim protokolleri kullanır (genellikle SOAP).
Avantajlar:
- Yeniden Kullanılabilirlik: Servisler, farklı uygulamalar tarafından tekrar kullanılabilir.
- Esneklik: Servisler, farklı platformlarda ve dillerde çalışabilir.
Dezavantajlar:
- Performans: Servisler arasındaki iletişim, performans kaybına yol açabilir.
- Karmaşıklık: Servis yönetimi ve entegrasyonu zor olabilir.
Sonuç
Yazılım mimarisi seçimi, projenin gereksinimlerine ve hedeflerine bağlı olarak yapılmalıdır. Monolitik mimari, basit ve küçük projeler için uygun olabilirken, mikroservis mimarisi büyük ve ölçeklenebilir projeler için daha iyi bir seçim olabilir. Katmanlı mimari, modülerlik ve yönetilebilirlik sağlar; olay tabanlı mimari ise esneklik ve genişletilebilirlik sunar. Servis tabanlı mimari, yeniden kullanılabilirlik ve platform bağımsızlığı sağlar. Doğru mimariyi seçmek, projenizin başarısı için kritik öneme sahiptir.
